Çocuklarda ve Ergenlerde Dikkat Eksikliği ve Hiperaktivite Bozukluğu (DEHB)

Forbrain’de başarı garantili Bilişsel Becerileri Geliştirme Programı (Beyin Eğitimi) Dikkat Eksikliği ve Hiperaktivite Bozukluğu (DEHB) tanısı almış veya almamış ama dikkat veya konsantrasyon problemi olan çocukların ve ergenlerin bireysel ihtiyaçlarına yönelik uygulanır.

Beyin Eğitimi; sürdürülebilir dikkat, seçici dikkat, bölünmüş dikkat gibi becerileri gelişti
rmeye yönelik beyin egzersizleri de içermektedir. Dikkate yönelik beceriler ve bu alanlara yönelik yaşanabilen problemlerin bazıları şunlardır;

• Sürdürülebilir Dikkat: Görev başında kalabilme becerisidir. Örneğin, DEHB’li olan çocuklar ve ergenler, okulda öğretmenini uzun süre dinlemede, ödevlerini yapmada, okuduğu metne uzun süre odaklanmada sorunlar yaşarlar.

• Seçici Dikkat: Dikkat dağıtan unsurlara direnme ve istenilen uyarana veya göreve odaklanabilme becerisidir. Örneğin, DEHB’li çocukların, yazı yazarken veya öğretmenini dinlerken arkadan gelen konuşma sesleriyle dikkatleri dağılır ve bir daha yazmaya veya dinlemeye tamamen odaklanamazlar.

• Bölünmüş Dikkat: Dikkati farklı görevlere bölme becerisidir. İki ya da daha fazla görevi eş zamanlı olarak  yerine getirebilme becerisidir. Örneğin, DEHB’li bir çocuk veya ergen bir yandan öğretmeni dinlerken bir yandan da not tutamaz.

Forbrain, DEHB’li çocukların ve ergenlerin geliştirmesi gereken dikkat becerilerini tespit eder, çocuğun ihtiyacına yönelik bütünsel bir program izler.

Kimler DEHB’li Çocuk veya Ergen Olabilir?

‘A.G, 5 yaşında okul öncesi dönemde bir çocuk. Kreşe gidiyor ve öğretmeni her gün annesine şikayetlerde bulunuyor. Yerinde oturmuyor, arkadaşlarıyla kavga ediyor, etkinliklere katılmakta zorluk çekiyor, başladığı bir işi bir türlü bitiremiyor. Evde de durum aynı. Annesine göre A.’ya sanki motor takmışlar. Bir kanepenin üstünde, bir masanın altında… 2 dakika sonra ne yapacağını kestirmek çok zor. Fakat iş bilgisayar oynamaya geldiğinde, durum hiç de aynı değil. Bu çocuk, işine geldiği zaman gayet normal, işine gelmediğinde insanı çileden çıkartıyor. Yaşı büyüdükçe uğraşmak daha da zorlaşıyor. Bu bir kabus mu?’

Burada anlatılan hikaye, Dikkat Eksikliği ve Hiperaktivite Bozukluğu (DEHB) yaşayan, aşırı hareketlilik sorununun baskın olduğu bir çocuğun hikayesi. Her çocuk hareketlidir. Fakat, bu hareketlilik ve dikkat sorunları sosyal hayata uyumu zorlaştırıyor, çok uzun süredir devam ediyor ve gerekli otoriteye rağmen başa çıkılmakta zorlanılıyorsa DEHB’den bahsedilebilir. DEHB, çok yaygın olarak görülen nörogelişimsel bir problemdir.

Çocuklarda ve Ergenlerde Dikkat Eksikliği ve Hiperaktivite Bozukluğu (DEHB) Nedir?

Dikkat Eksikliği Hiperaktivite Bozukluğu (DEHB),çocuğun gelişim düzeyine uygun olmayan aşırı hareketlilik, kısa dikkat süresi ve yetersiz dürtü kontrolü olan yaşam boyu devam eden bir bozukluktur. DEHB’nin temel özelliği dikkati vermede ve sürdürmede güçlük, benzer gelişim düzeyindeki çocuklara oranla aşırı hareketlilik ve ataklıktır.
Üç farklı DEHB belirti kategorisi vardır:

• Dikkat Eksikliği
• Hiperaktivite (Aşırı hareketlilik)
• Dürtüsellik (Düşünmeden hareket etme)

 

Bu üç tip bireyde bir arada görülmekle birlikte ayrı ayrı da görülebilir.

Dikkat Eksikliği: Dikkat eksikliği, bir konuya yoğunlaşmada güçlük, verilen görevleri tamamlayama, sınırlı dikkat zamanı ve dikkat dağınıklığı belirtileri ile kendini gösterir.

Dikkat Eksikliği Belirtileri: 

• Söylenenleri dinlemiyor gibi görünür
• Ödevleri yapmada ve tamamlamada zorlanır
• Dikkatini sürdürmede zorlanır
• Plan yapma ve organizasyon becerilerinde zayıftır
• Çevreden gelen uyarıcıyla dikkati kolayca dağılır
• Genellikle eşyalarını kaybeder
• Yapması gereken bir işi tamamlamadan başka bir işe geçer
• Belli bir süre boyunca zihinsel çaba gerektiren işleri yapmada ve bitirmede zorlanır
• Unutkandır
• Zamanı iyi yönetmede zayıftır

Hiperaktivite (Aşırı hareketlilik): Hiperaktivite, yerinde rahat duramama ya da oturduğu yerde bile kıpırdanıp durma, gerektiği zamanlarda yerinde oturamama, uygunsuz ortamlarda koşuşturma ya da eşyalara tırmanma, sürekli hareket halinde olma tarzında kendini gösterir.

 

Hiperaktivite Belirtileri:

• Sürekli koşar ve yerinde durmaz
• Elleri ve ayakları sürekli olarak kıpırdanır
• Aktiviteleri sakin bir şekilde sürdürmede zorlanır
• Konuşan kişinin lafını böler
• Çok konuşur
• Sürekli bir yerlere tırmanmaya çalışır
• Koltukların üzerinde zıplar ve atlar

 

Dürtüsellik (Düşünmeden hareket etme): Dürtüsellik (Düşünmeden hareket etme), bir davranışın sonucunu düşünmeksizin harekete geçme ile kendisini gösteren ataklıktır.

Dürtüsellik Belirtileri:

• Yönergeleri dinlemez
• Aşırı hareketleriyle çevresindekileri rahatsız eder
• Disipline olmada zorlanır
• Otoriteye karşı gelir
• Sırasını beklemede zorlanır
• Eylemlerin sonucunu düşünmeden hareket eder
• Soru tamlamadan cevabını verir

 

Bir çocuğun DEHB tanısı alabilmesi için yukarıdaki belirtilerin en az altı ay süreyle görülmesi gerekir. Çocuğunuzun DEHB olduğundan şüpheleniyorsanız çocuk psikiyatristlerinden yardım alabilirsiniz.

Forbrain, DEHB’li ya da dikkat sorunları olan çocuklara ve ergenlere yönelik olan bilişsel becerileri geliştirme programını bütünsel bir yaklaşımla sunar.