Konuşma ve Sesletim (Artikülasyon) Bozuklukları

Forbrain’de başarı garantili Beyin Eğitimi Programı artikülasyon ve konuşma bozuklukları konusunda tanı almış veya almamış çocukların bireysel ihtiyaçlarına yönelik uygulanır.

Artikülasyon bozuklukları dil terapisinin yanı sıra bilişsel beceri geliştirme programı ile de desteklenmelidir. forbrain Öğrenme Merkezi’nde uygulanan Beyin Eğitimi programıyla işitsel ve sözel beceriler geliştirilmekte ve güçlendirilmektedir. Program; içeriğinde bulunan okuma, yazma ve fonoloji çalışmaları ve işitsel işleme egzersizleri ile artikülasyon problemi vb. konuşma bozukluğuna sahip bireylere yardımcı olmayı amaçlamaktadır. Bu programın hedefleri şunlardır:

• Doğru okuma ve sesletim becerileri kazandırmak,
• İşitsel işleme becerilerini geliştirmek,
• Okuma ve okuduğunu anlama becerilerini geliştirmek,
• Yazma becerilerini geliştirmektir.

 

Forbrain, konuşma ve artikülasyon problemleri konusunda çocukların ihtiyacına yönelik bütünsel bir program izler.

 

 

Kimlerin Konuşma ve Artikülasyon Problemi Vardır?

‘H.O. gecikmiş konuşma ve sonrasında artikülasyon problemleri yaşayan 7 yaşında bir çocuktu. ‘r’ harfini söyleyemiyor ve bazı kelimeleri kesinlikle doğru telaffuz edemiyordu. Ailesi önceleri, çocuk kendini daha da kötü hissetmesin diye çocuğun vücut dilini kullanmasını pekiştiriyor, çocuk eliyle işaret ettiğinde ‘Su mu istiyorsun?’, ‘Televizyonu mu açayım?’ diyerek çocuğun konuşma ihtiyacına engel oluyorlardı. Daha sonra bunun yanlış olduğunu öğrendiler ve çocuğu konuşmaya cesaretlendirerek, kelimeleri doğru söylemesi için seferber oldular. H. kendini ifade edemediğinde agresifleşiyor ve kendini iletişime kapatıyordu. Arkadaşları onun daha bebek olduğunu söyleyerek onunla dalga geçiyorlardı. Bazen eğlenceli şeyler de olmuyor değildi. Bir keresinde ‘Arı’ demek istemesine rağmen ‘ayı’ demiş ve ‘büyük, korkunç ırrr diyen ayı mı?’ diye anlaşılmaya çalışıldığında, ‘yok yok uçan ayı’ diyerek bir çok kişiyi güldürmüştü. H.’ye göre, aslında onun dedikleri doğruydu ama kimse onu anlamıyordu. Bu insanlar da ne kadar anlayışsızdı.’

Buradaki hikaye, çok ciddi boyutlarda olmayan, bazı harflerle karakterize olan bir artikülasyon problemini anlatıyor. Erken dönemde, birçok çocuk kelimeleri yanlış söyleyebilir, harfleri yutabilir, harflerin yerini değiştirebilir. Fakat büyüdükçe bu konuşma hatalarının düzelmesi gerekir. Eğer düzelme, tüm çabalara rağmen olmuyorsa, bu konuda bir uzmana başvurmakta fayda olabilir.

Artikülasyon Problemi Nedir?

Artikülasyon problemi; konuşma seslerinin çıkarılış yerlerinde, biçimlerinde, zamanlamasında, hızında ve basıncında hataların yapılması ya da dudakların, dilin, yumuşak damağın ve yutağın birlikte hareketlerinin hatalı olması sonucu ortaya çıkan bir bozukluktur. Çoğunlukla anatomik nedenlere bağlı olmakla birlikte fonksiyonel de olabilir. Fonksiyonel artikülasyon bozukluğu seslerin yanlış öğrenilmesinden veya hedef seslerin üretilmesine ilişkin kuralların içselleştirilememesinden kaynaklanmaktadır.

Artikülasyon problemi yaşayan bireyler seslerin anlam ayırıcı özelliklerini bilir ancak kendisinden söylemesi istendiğinde zorlanır ya da söyleyemez. Bu bireyler genellikle doğru sesletim yaptıklarını düşünmektedir. Sorunun çözümü için  önce bireyin kendisinin sorununu fark etmesi gerekir. Artikülasyon bozukluğu bireylerin sosyal hayatta bir takım problemler yaşamasına neden olabilir. Bu sebeple erken dönemde yardım alınmasında fayda vardır.

Artikülasyon bozukluklarının dört tipi bulunmaktadır:

Yerine Koyma: Sözcüğün içindeki seslerden birinin ya da birkaçının yerine farklı ses kullanılmasıdır. Örneğin; ‘Arı’ sözcüğü yerine ‘Ayı’ denir.

Ekleme: Sözcüğe fazladan sesler eklenmesidir. Örneğin; ‘Eşek’ sözcüğü yerine ‘Eşşek’ denir.

Atlama(Düşürme): Sözcükteki ses ya da hecelerden bir kısmının söylenmemesidir. Örneğin; ‘Saat’ sözcüğü yerine ‘Sat’ denir.

Çarpıtma (Bozulma): Sözcükteki seslerin doğru olmamakla birlikte gerçeğe yakın söylenmesidir. Dilin peltek olduğu durumlar bu tipe örnek gösterilebilir.

Konuşma bozukluklarının öncelikli tedavisi dil terapisidir ve bir uzman tarafından yapılması gerekmektedir; ancak bu durum her artikülasyon problemi yaşayan kişinin hemen dil terapisine başlaması gerektiği anlamına gelmemektedir. Özellikle çocukluk çağında şüphelenilen bir artikülasyon sorunu varsa normal sınırlarda olup olmadığı değerlendirilmelidir. Fakat bu durumun kendiliğinden geçmesi inancıyla hiç bir önlem almamak da yanlıştır; çünkü erken çocukluk dönemindeki artikülasyon sorunları daha sonra ortaya çıkabilecek okuma-yazma sorunları için de risk faktörü oluşturmaktadır.

Forbrain, konuşma ve artikülasyon sorunları olan çocuklara yönelik olan bilişsel becerileri geliştirme programını bütünsel bir yaklaşımla sunar